«به پسرم گفتم اگر سراغ شغل من برود زحمت هايم را حلالش نمي كنم ،عاقش مي كنم ...»

با پينه هاي دستش بازي مي كند و مي گويد: « از 9 سالگي شدم شاگر پدرم، استاد چاقو سازي بود، بعد از 30 سال براي خودم اوستا شدم ، اما بازهم همه من را به اسم آن خدابيامرز مي شناسند، چاقوسازي يك جورايي شغل آبا و اجدادي ماست... »

از اين كه كنارش نشسته اي معذب است ، انگار كاسبي اش را كساد كرده اي، مي گويم: روزي چقدر در مي آوري ؟ با تمسخر نگاهم مي كند و مي گويد: آنقدر نيست كه بشود سوژه گزارش شما، نون بخور رو نميري مي شود.

مي پرسم استاد كار هستی و گدايي مي كني؟ مي گويد: بچه ات گرسنه نخوابيده خجالت يادت برود .

شايد باور كردنش كمي سخت باشد كه چاقوسازان ماهر زنجاني در جايي كه مهد چاقوسازي كشور است و چاقوهاي آن در فهرست صادرات نيز قرار گرفته اند هر روز تعداد زيادي از استاد كاران خود را از دست ميدهد ، آنها را خانه نشين مي كند و باعث مي شوند براي امرار معاش به شغلهاي كاذبي مانند سيگار فروشي ، گاركري و تكدي گري روي بياورند.

روايت رنج آنها ساخته ذهن نيست ، محمد كاوندي رئيس مجمع امور صنفي استان زنجان آمار افراد شاغل در چاقوسازي استان را يكهزار نفر اعلام كرد و گفت : بيش از 60 درصد آنها به دليل ورود بي رويه چاقو هاي بي كيفيت اما ارزان قيمت چيني شغل خود را از دست داده اند و براي امرار معاش مجبور به تكدي گر و ساير شغلهاي كاذب شده اند.

حميد مي گويد: « چرخ مغازه كه نچرخيد مجبور شدم بفروشمش، خانه نشين كه شدم اوضاع بدتر شد، ما در محيط خانه اجازه كار نداريم، اوضاع بازار هم اينقدر بد است كه كسي كارگر نمي خواهد ، بيكاري هم كه بي داد مي كند، من كارديگري بلد نيستم ...»

كاوندي مي گويد: اگر مشكل بيمه اين افراد حل شود بخش زيادي از مصائب آنها از بين مي رود. اگر آنها بيمه بودند برايشان ميشد كاري كرد.

رضا رابط، رئیس اتحادیه چاقوسازان استان زنجان هم دل پري از رو به انقراض رفتن هنر چاقوسازي در اين استان و همه تقصيرها را مي اندازد گردن مديريت هاي نا وارد.

راست مي گويد ، مديري كه تفاوت چاقوي كار استادكاران زنجاني را با چاقوهاي تقلبي چيني از هم تشخيص و تميز ندهد به چه كار اين هنر قديمي كشور مي خورد.

اين حرف را از آن رو مي زند كه امير الهي، مديرکل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان زنجان مقصر اصلي را استاد كاران چيني مي داند كه چنان چاقوهايي شبيه به چاقوهاي زنجاني ساخته اند كه تشخيص تفاوت آن با چاقوهاي اصلي ممكن نيست. وي دليل ورود چاقوهاي ساخت چين را در نمايشگاه صنايع دستي نيز همين امر عنوان كرد.

اين در حالي است كه رابط ضعف مديريت ، ماهر نبودن مديران اين بخش را آفت چاقو سازي زنجان خواند. به اعتقاد وي اگر سازمان ميراث از استادكاران اين صنعت استفاده كند تشخيص سره از ناسره كار آساني مي شود.

البته الهي به اين نكته بسنده نكرده و مي گويد: طبق تحقيقات صورت گرفته، گراني مواد اوليه مشکل اصلي چاقوسازان است ، مواد اوليه در دست گروه‌هاي خاصي قرار دارد و هنرمندان مجبورند اين مواد را گران بخرند و پس از توليد، اين چاقوها را گران وارد بازار كنند!

بعد از گراني مواد اوليه نوبت به بي استعدادي چاقوسازان در بازاريابي محصولاتش مي رسد . رئيس سازمان ميراث فرهنگي و صنايع دستي استان زنجان معتقد است هم بايد با اتخاذ تدابيري، چاقوهاي توليد شده در زنجان را به ديگر استان‌ها و همچنين خارج از کشور صادر شود.

اما اين مقام مسئول نمي گويد چه تدابيري و وطيفه به دست آوردن تدابيري در اين زمينه و براي اين موضوع دقيقا وظيفه كدام ارگان است.

تلفن زنگ مي خورد، مي روم آن سوتر، كاوندي خبر خوشي دارد، استاندار قول بيمه چاقوسازان را داده است و قبول كرده اند براي جلوگيري از اضمحلال اين صنعت اجدادي به استادكاراني مانند حميد وام هاي كم بهره بدهند و ... .

به طرف حيمد بر مي گردم تا خبر خوش به او بدهم ، بساطش را جمع كرده و خدا مي داند كدام گوشه شهر دستش جلوي چه كساني دراز است و چه ها بايد بشنود بعد از سالهاي آبروداري!

به اعتقاد محمد رئوفي استاندارد زنجان وضعيت بد اقتصادي مردم و پايين آمدن قدرت خريد عامل بي توجهي به كيفيت و خريد هر كالاي ارزان قيمتي است؛ به همين دليل است كه چاقوي زنجان مثل بسياري از کالاهاي ديگر تحت تاثير قيمت و نه کيفيت چاقوي چيني قرار گرفته و اين امر مشکلات فراواني را براي اين صنعت اصيل زنجان ايجاد كرده است.

وي ايجاد شهرك صنعتي چاقوسازي را راهكار مقابله با چاقوي چيني و مانع از بين رفتن اين صنعت قديمي در زنجان دانست.