نژاد های مختلف مرغ از نظر علم رده بندی جانوری متعلق اند به شاخه ی طنابداران ٬ رده ی پرندگان ٬ زیر رده ی نو مرغان ٬ راسته ی ماکیان ( کالیفرم ها) ٬ خانواده ی قرقاول ها ( سیخک داران ) ٬ جنس گالوس و گونه ی دامستی گوس میباشد.
پس نام اصلی مرغ اهلی گالوس - دامستی گوس است . تمام نژادهای امروزی منشع گرفته از مرغ جنگلی قرمز به نام علمی گالوس - گالوس هستند.این نژاد هنوز هم در برخی جنگل های جنوب شرق آسیا و در باغ وحش ها دیده میشود و از نظر ظاهری شباهت زیادی به مرغان بومی دارند.
برای سهولت تشخیص نژادها انها را طبقه بندی کرده اند و در دسته های مختلف قرار میدهند و به طور کلی به منظور مشخص کردن ویژگی ها هر نژاد از صفاتی مانند رنگ پر بال ٬ شکل و نوع تاج (از قبیل تاج گل سرخی ٬ تاج ساده ٬ تاج نخودی و ... ) ٬ رنگ پوست ( سفید یا زرد ) ٬ قالب بدن ٬ وضعیت ساق پا (از جنبه ی اندازه یا وجود پر بر روی آن ) ٬ شکل و اندازه ی ریش ٬ شکل سر و سایر صفات استفاده میشود .


به هر حال پس از شناسایی نژادها آنها را در دسته های چهار گانه شامل دسته ی نژاد های آسیایی ٬ نژادهای مدیترانه ای ٬ نژادهای انگلیسی و نژادهای آمریکایی قرار میدهند. هر نژاد ممکن است در درون خود دارای واریته های مختلفی باشد . تفاوت واریته ها ممکن است از نظر یک یا چند صفت محدود ظاهری باشد مثلا" نژاد کورنیش دارای واریته هایی است که برخی پوست سفید و برخی پوست زرد هستند ویا از نظر شکل تاج با هم فرق دارند.
هر واریته ممکن است خود دارای تعدادی زیر مجموعه و یا سویه باشد . در این مورد تفاوت سویه ها ظاهری نبوده بلکه در بر گیرنده ی صفات مهم اقتصادی مانند سرعت رشد ٬ میزان تخم گذاری ٬ سن بلوغ جنسی و ... است. از این رو سویه ها اصولا" به عنوان سویه های تجارتی معرفی شده که اغلب در نتیجه ی اجرای برنامه های پیشرفته ی اصلاح نژادی تولید گردیده اند و نام آنها نیز معمولا" به وسیله ی خود موسسه ی اصلاحی انتخاب شده است. به عنوان مثال در دسته ی نژاد های امریکایی ٬ نژاد معروفی به نام پلیموت راک وجود دارد که معروف ترین واریته ی آن وایت راک است ٬ از این واریته سویه های تجارتی متعددی مانند هایبرو٬ استرلینگ و ... به وجود امده است.

الف)دسته بندی نژادها از لحاظ منشع جغرافیایی:

نژادهای غیر تجارتی طیور را در چهار دسته ی زیر تقسیم بندی میکنند:

۱.نژادهای آسیایی:
این نژادها از قدیمی ترین نژادهای طیور مخصوصا" مرغ در جهان هستند. دارای جثه ای نسبتا" درشت و استخوان بندی محکم و قوی بوده ولی سرعت رشد در سنین اولیه اندک است از طرفی سن بلوغ جنسی بالا و تخم گذاری نسبتا" اندک است٬ از همین رو در تولید نژادهای تجارتی گوشتی یا تخم گذار مورد توجه قرار نگرفته اند ولی به دلیل اینکه منشع سایر نژادهای معروف دنیا هستند اهمیت خاص خود را دارا میباشند.
معروف ترین نژادهای دسته ی آسیایی لانگشان ٬ مالای و کوچین هستند.

۲.نژادهای مدیترانه ای:
دارای جثه ای نسبتا" کوچک ولی تاج بزرگ هستند. تخمگذاری بالا سبب شده تا در تولید نژادهای تجارتی تخم گذار مورد استفاده ی فراوان واقع شوند ٬ که در بین آنها البته لگهورن از همه معروف تر است ٬ به طوری که اصولا" نژادهای تجارتی تخم گذار مولد پوسته سفید را را اصطلاحا" تیپ لگهورن مینامند. از دیگر نژادهای معروف میتوان آندلوسی ٬ آنکونا و اسپانیش اشاره کرد.

3.نژادهای انگلیسی:
معروف ترین نژادهای گوشتی دنیا که از آنها به ویژه در خط مادری تولید لاین گوشتی استفاده شده است در این دسته قرار دارند ٬ که در بین آنها کورنیش ٬ ساسکس و استرالوپ از همه معروفیت بیشتر دارند و مورد استفاده ی بالاتری در اصلاح نژادهای گوشتی برخوردارند. از دیگر نژادهای معروف میتوان به دورکینگ اشاره کرد.

4.دسته ی نژادهای آمریکایی :
معروف ترین نزادهای گوشتی غیر تجارتی دنیا که از آنها در لاین های خط مادری گوشتی استفاده شده است مانند وایت راک در این دسته قرار دارند. اصولا" از آمیزش مطلوب این دسته بعنوان والد ماده و نژادهای معروف دسته ی انگلیسی بعنوان والد نر نتاجی بدست می آید که ضعف تولید مثلی نژادهای انگلیسی و یا سرعت رشد کمتر نژادهای آمریکایی را ندارند.البته باید توجه داشت که اصلاح نژاد امروزی طیور بر پایه ی تولید لاین های خالص متعدد و نهایتا" آمیزش آنها عمل میکنند.

>> ادامه دارد <<

آنچه که در پست بعدی خواهید خواند: