تاریخچه پازل
پازل یا معما یک نوع سرگرمی است و شامل هر نوع معمای سرگرم کننده می شود. یکی از انواع این پازل ها    Jigsaw Puzzle    یا پازل منبّت کاری شده است که  در ایران به صورت عام به آن لفظ پازل اطلاق می شود. این نوع پازل شامل تکه های ریزی می باشد که ممکن است در اطراف برآمدگی و یا فرورفتگی داشته باشد که هر برآمدگی می تواند در فرورفتگی ِ تکه ی  مناسبی قرار گرفته و محکم گردد و در نهایت استحکامی بین قطعات ایجاد می شود. بر روی هر تکه قسمتی از یک تصویر بزرگ قرار دارد که با قرار گرفتن در کنار سایر قطعات تصویر اصلی کامل شده و پازل به اتمام می رسد. پازل های منبتی در ابتدا بر روی چوب ساخته می شدند  به طوری که بر روی چوب ، عکس  یا نقاشی  چاپ می شد و سپس  با اره ی مویی ( JigSaw )  آن را برش می دادند . امروزه تولید کنندگان  پازل تصاویر را روی مقوا و کاغذ مخصوص این کار چاپ می کنند تا سریعتر و ساده تر و ارزانتر بتوانند  آن را تولید کنند. تصاویر ِ پازل ها می تواند  مناظر طبیعی ، ساختمان ها ، حیات وحش و یا هر چیزی باشد . امروزه کپی ِ تابلو های معروف جهان مانند مونالیزا ، ونوس و .... که بر روی پازل ها چاپ می شوند طرفداران بسیاری دارد . برخی از شرکت ها تصاویر دلخواه شما را  به صورت پازل درآورده و به شما ارائه می کنند  که البته چندان هم ارزان تمام نمی شود.
جان اسپیلسبری John Spilsbury نقشه ساز و حکاک اهل لندن  اولین کسی بود که پازل های منبتی را به صورت تجاری به فروش رساند. ( حدود سال 1760 )
پازل ها معمولا به صورت 500 تکه 1000 تکه 2000 تکه و حتی بیشتر تولید می شوند که 1000 تکه ی آنها معمول تر است و بیشتر مورد استقبال است . با این حال بزرگترین پازل ساخته شده به تعداد 24 هزار تکه می باشد که ابعاد آن در نهایت به 428X157 Cm می رسد و ساخت شرکت Educa  اسپانیا می باشد .
 با اینکه پازل ها اصلا به صورت  ورقی ساخته می شدند ولی در سالهای اخیر پازل ها از حالت 2 بعدی فراتر رفته و  امروزه  پازل های 3 بعدی نیز موجود می باشد . که معمولا به شکل کره  ارائه می شوند و تصاویر آنها در نهایت  کره ی زمین ، ماه  و .... می باشد.
تکه های پازل معمولا به صورت چهار ضلعی هایی می باشد که در هر ضلع می تواند برآمدگی یا فرورفتگی با شکل خاص ( معمولا دایره ) باشد. با چنین  ساختاری وقتی تکه ها در کنار هم قرار می گیرند  در یکدیگر قفل می شوند تا جایی که با کشیدن یا بلند کردن یک تکه ممکن است چندین تکه ی متصل به آن نیز حرکت کنند .
برش این تکه ها  توسط دستگاه های بسیار گرانقیمت برش  ایجاد می شود که از هر شرکت به شرکت دیگر نوع برش و تکه های حاصله  قابل تغییر است  ولی پازل های هم اندازه ( از نظر تعداد قطعه ) متعلق به یک شرکت همواره  دارای قطعات یکسان می باشند.

از شرکت های  معتبر در این صنعت می توان اشاره کرد به :
21st Century Jigsaw Puzzles
Allied (USA).  Manufacturer of Springbok puzzles.
Battle Road Press - USA
Bepuzzled
Blue Opal - Australia
Built-Rite.
Buffalo Games - USA 
CEACO
Chateau-Jumbo, Inc
Clementoni Jigsaw Puzzles

Consolidated Paper Box Co. - USA
Daze Jig Picture Puzzle - USA  
Decipher
Detroit Gasket & Mfg. Co
Educa Jigsaw Puzzles Spain.
Einson-Freeman Specialty Puzzles.
Elms Puzzles
Eurographics Jigsaw Puzzles
Every Week - USA
Fairchild. 
Falcon Jigsaw Puzzles
Fort Wayne Paper Box Co
F X Schmid - Ravensburger
Great American Puzzle Factory - USA
H. P. Gibson & Sons - United Kingdom
Heye Jigsaw Puzzles - Germany
Hoyle - USA
Jig of Jigs - USA
Jig of the Week - USA
Jumbo Jigsaw Puzzles
Kingdom Puzzles
MasterPieces Puzzle Company
Milton Bradley - USA
Movie Cut-Ups - USA
The Muddle 
Nathan Jigsaw Puzzles - France
Nordevco - USA 
Piatnik Jigsaw Puzzles - Austria
Picture Puzzle Weekly - USA
Raritan Valley Mfg. Co.
Ravensburger Jigsaw Puzzles
F X Schmid Jigsaw Puzzles - now owned by Ravensburger.
Regent DeLuxe Picture Puzzles - USA  
Ricordi Arte, from Italy
Saalfied. 
Schmidt Jigsaw Puzzles
Selegiochi Jigsaw Puzzles
Sierra Picture Puzzle - USA 
Spilsbury Jigsaw Puzzles
Springbok
SunsOut - USA
Tessellations
Thomas Holdsworth & Sons - New Zealand
Trefl Jigsaw Puzzles
Tuco Work Shops, Inc
University Games - USA
Viking Manufacturing Co
Warren Industries - a RoseArt Company. 
White Mountain Jigsaw Puzzles
Whitman.
Wilkie's.
Woozy-Jig Picture Puzzle

 

پازل 1000 تکه - اتر کامل بنگ - طلاکوب - ابعاد 49*68 - ساخت شرکت jumbo  هلند

 

 

1000 تکه - اثر anne stokes - ابعاد 48*68 -  ساخت شرکت educa اسپانیا

 

 

500 تکه - اثر ادوارد هاپر - ابعاد 34*48 - ساخت شرکت educa اسپانیا

 

 

3000 تکه - اثر tom du bois - ابعاد 85*122 - ساخت شرکت jumbo هلند

 

 

 240 تکه - ابعاد 12*16*16 - ساخت شرکت ravensburger آلمان

 

 

540 تکه - قطر کره 22 سانتی متر - ساخت شرکت ravensburger آلمان

 

 

1000 تکه - ابعاد 49*68 - ساخت شرکت jambo هلند

 

 

500 تکه - اثر edgar degas - ابعاد 2/51*4/41 - ساخا شرکت trefl لهستان - جنس این پازل چوبی می باشد.

 

 

 1000 تکه - اثر e.millones - ابعاد 68*48 - ساخت شرکت educa اسپانیا

 

 

پازل 1000 تکه - اثر haruyo morita - ابعاد 68*48 - ساخت شرکت educa اسپانیا