سبزپرس – گروه محیط دریایی: رئیس سازمان حفاظت محیط زیست از امضای اولین پروتکل کنوانسیون تهران در زمینه «سوانح دریایی» بین پنج کشور حاشیه دریای خزر خبر داد.

به گزارش سبزپرس، محمدجواد محمدی زاده که روز چهارشنبه گذشته (19 مرداد) در سومین اجلاس دوره ای کنوانسیون تهران (COP3) در شهر آکتائو قزاقستان شرکت کرده بود صبح امروز با مثبت ارزیابی کردن این اجلاس در جمع خبرنگاران گفت: در این اجلاس، موضوع مفاد کنوانسیون تهران که هشت سال قبل به امضا رسیده بود، مطرح شد و سعی شد تا در مورد اجرای بندهای این کنوانسیون تصمیم گیری شود. 
او ادامه داد: در فاصله این هشت سال، چند پروتکل تهیه شده که تهیه این اسناد به عهده ایران بود. ماه هاست که این پروتکل ها در مجاری کارشناسی کشورها در جریان بوده است و یکی از آنها که در مورد «سوانح دریایی» بود در جریان اجلاس به امضا رسید. 
محمدی زاده گفت: به غیر از ایران، چهار کشور دیگر عضو کنوانسیون تهران، مدت زیادی است که از نفت دریای خزر بهره برداری می کنند. برای ما مهم بود که این همگرایی در امر سوانح و استانداردهای زیست محیطی در زمینه آلودگی های نفتی ایجاد شود. 
او افزود: بعضی کشورها در استخراج دقت نمی کنند و برخی دیگر در انتقال نفت مشکل دارند. مثلاً طرح «ترانس خزر» که خط لوله عظیمی است که از عرض خزر می گذرد و به قلب اروپا می رود در منطقه در حال اجراست. 
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: توافقات ترانس خزر بین دو کشور آذربایجان و قزاقستان صورت گرفته اما برای ما موضوع اولویت دار و مهمی است چرا که هم باید از گنجینه ارزشمند دریای خزر حفاظت کنیم و هم اینکه شیب دریا به سمت ایران است و در صورت بروز مشکل، سواحل ایران بیش از هر جای دیگر با مشکل روبرو خواهد شد. 
او ادامه داد: موضع ما این است که احداث خط لوله باید در خشکی صورت گیرد اما با این همه تلاش کردیم تا ضوابط و استانداردهای زیست محیطی این نوع انتقال نفت را در پروتکل مطرح کنیم و خوشبختانه موفق شدیم تا کشورها را قانع کنیم و این پروتکل به امضا برسد. 
محمدی زاده خاطر نشان کرد: هر چند که ما می توانیم از طریق رای گیری و رای حداکثر اعضا پروتکل ها را به امضا برسانیم اما هدف ما این است تا هر پنج کشور متقاعد شوند و پروتکل ها را امضا کنند. 
 
تدوین دو پروتکل در زمینه محیط زیست خزر
رئیس سازمان محیط زیست همچنین گفت: پروتکل پایش و ارزیابی زیست محیطی خزر یکی از پروتکل های دیگر بود که در این اجلاس مطرح کردیم. 
او ادامه داد: ما معتقدیم که باید اقدامات منطقه ای انجام دهیم تا همه کشورها موظف به ارائه گزارش از وضعیت سواحل و آبهای تحت حاکمیتشان شوند. چرا که ارزیابی مستلزم پایش است و پایش نیز مستلزم وجود گزارش های دوره ای. 
معاون رئیس جمهوری تصریح کرد: کشور قزاقستان در این مورد معتقد بود که اول باید رژیم حقوقی دریای خزر مشخص شود بعد این کار صورت گیرد اما نظر ما این بود که با رژیم فعلی و مرزهای مشخص شده فعلی نیز می توان کار گزارش دهی را انجام داد و پس از رژیم حقوقی جدید، می توان گزارش های جدید را در محدوده های جدید تنظیم کرد. 
او افزود: در هر صورت موضوع پروتکل پایش و ارزیابی، موکول به اجلاس سران کشورهای حاشیه خزر شد که امیدواریم در حاشیه این اجلاس بتوانیم این پروتکل را امضا برسانیم. 
محمدی زاده ادامه داد: پروتکل دیگری نیز در زمینه حفاظت و حمایت از تنوع زیستی است که ما نظرات خود را ارائه کردیم ولی هنوز بقیه کشورها نظرهای اصلاحی دارند. احتمالا نهایی شدن این پروتکل، به اجلاس چهارم (COP4) که سال آینده در مسکو برگزار می شود، موکول خواهد شد. 
به گفته محمدی زاده، جزء توافق های این اجلاس تهیه سه پروتکل دیگر تا اجلاس بعدی بود. 
 
دبیرخانه کنوانسیون از ژنو به منطقه منتقل می شود
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره یکی از پیشنهادهای ایران در زمینه انتقال دبیرخانه کنوانسیون از اروپا به منطقه گفت: پیشنهاد ایران درباره استقرار دبیرخانه کنوانسیون در منطقه، پیشنهادی بود که با استقبال اعضا روبرو شد. چرا که در حال حاضر دبیرخانه کنوانسیون در ژنو قرار دارد و قرار گرفتن دبیرخانه در اروپا در حالی که موضوع آن دریای خزر است، زیبنده نیست. 
او افزود: آذربایجان از قبل متقاضی استقرار دبیرخانه بود و اخیرا روس ها نیز اعلام امادگی کرده بودند. ما پیشنهاد دادیم چون کنوانسیون در تهران به امضا رسیده است، دبیرخانه در ایران قرار داشته باشد و دبیرخانه اجرایی هر یک از چهار پروتکل کنوانسیون در یکی از کشورها مستقر شود. 
به گفته محمدی زاده، ابتدا روسیه مخالف تغییر مقر دبیرخانه از ژنو بود که متقاعد شد اما درباره استقرار دبیرخانه در ایران تصمیم گیری نشد و به بعد موکول شد. 
این مقام مسئول خاطر نشان کرد: ما با این پیشنهاد به دنبال مشارکت کشورها بودیم و اینکه کشورها حس مشارکت فعال و موثر در اجرای کنوانسیون و پروتکل ها را داشته باشند. اصل موضوع تقسیم دبیرخانه پروتکل ها در کشورها مورد استقبال بود و اعضا آن را پذیرفتند، اما در مورد اینکه کدام دبیرخانه ها به چه صورت در کشورها تقسیم شوند، تصمیمی گرفته نشد. 
او ادامه داد: علاقه ما این است که در صورت تصویب استقرار دبیرخانه کنوانسیون در ایران، این دبیرخانه در کنار خزر، در شهر رامسر و در کنار دبیرخانه کنوانسیون رامسر مستقر شود. 
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با مثبت ارزیابی کردن این اجلاس گفت: پس از هشت سال اولین پروتکل کنوانسیون تهران امضا شد و تعیین تکلیف دبیرخانه به انجام رسید و از سوی دیگر، همگرایی مناسبی بین کشورهای منطقه در زمینه کنوانسیون به وجود آمد. اینها دستاوردهای ارزشمندی در این اجلاس بود. 
 
امضای تفاهم نامه همکاری با قزاقستان
محمدی زاده در بخش دیگری از سخنان خود از مذاکرات با وزرای محیط زیست کشورهای منطقه خبر داد و گفت: در حاشیه اجلاس تفاهم نامه ای در امور زیست محیطی را به امضا رساندیم. با توجه به اشتراکات تاریخی و فرهنگی دو کشور علاقه مند بودیم تا همکاری های زیست محیطی نیز با یکدیگر داشته باشیم. 
او یادآور شد: بخش مهمی از گندم قزاقستان و همچنین نفت استخراج شده از طریق آکتائو به بندرهای ایرانی نظیر بندر انزلی و امیرآباد می آید. برای کشور ما مسئله گندم و نفت و همچنین تعاملات سنتی و بازرگانی در جابجایی کالاهای ایرانی و ورود چوب و فولاد از آکتائو اهمیت اقتصادی فراوانی دارد. 
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: طبق تفاهم نامه ای که به امضا رسید، قرار شد به دلیل تجاربی که ایران در زمینه مدیریت پسماندهای جامد، ویژه، صنعتی و بیمارستانی دارد، در این زمینه با قزاقستان همکاری داشته باشد. 
او گفت: از دیگر مفاد این تفاهم نامه، تبادل تجربیات در زمینه مسایل عمومی نظیر تغییرات اقلیمی، تخریب لایه ازون و حفاظت تنوع زیستی بود. همچنین تبادل تجربیات در زمینه کنترل و نظارت بر آلودگی هوا در این تفاهم نامه آمده بود. 
به گفته محمدی زاده، طرف قزاق علاقه مند به انتقال تجربیات در زمینه حفاظت محیط زیست خزر و مدیریت منماطق ساحلی و طرح های تهیه شده در ایران در این زمینه بود. همچنین قرار بر این شد که دو کشور در زمینه حفاظت منازق بکر و تالاب ها نیز همکاری هایی را با یکدیگر داشته باشند. 
محمدی زاده خاطرنشان کرد: برگزاری کارگاه های آموزشی و انتقال تجربه در حوزه های انسانی، طبیعی و دریایی بین دو کشور از دیگر مواد این تفاهمنامه بود. 
او ادامه داد: قرار بر این شد تا در آینده نزدیک، وزیر محیط زیست قزاقستان سفری به ایران داشته باشد و طی آن برنامه عمل این تفاهمنامه نیز تنظیم شود. 
 
تهیه پیش نویس تفاهم نامه با ترکمنستان
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست همچنین گفت: در این سفر همچنین ملاقات صمیمانه ای با وزیر محیط زیست ترکمنستان داشتیم که متن اولیه یک توافقنامه همکاری را ارائه کردیم و قرار بر این شد پس از طی روال اداری در کشور ترکمنستان، وزیر محیط زیست این کشور سفری به ایران داشته باشد و تفاهمنامه نهایی به امضا برسد.
به گفته او، حمایت از گونه های گیاهی و جانوری در دو کشور از موارد مورد توافق در این گفت و گو بود که در تفاهمنامه نهایی نیز درج خواهد شد./ح.م