به هر سمتی از ایران كه نگاه می‌كنید زیبایی‌های بی‌شماری می‌توان یافت. این بار سفری به سنندج دومین شهر بزرگ كردنشین و بیست و سومین شهر بزرگ ایران كرده‌ایم.
بدون هیچ غلو و اغراقی می‌توان گفت طبیعت این منطقه زیبایی‌های منحصر به فرد خود را دارد؛ كوه‌ها و جنگل‌ها، چشمه‌های زلال آب و درختان سر به فلك كشیده‌اش جلوه طبیعت را بخوبی نشان داده است.
این شهر علاوه بر طبیعت بسیار زیبایش با آب و هوایی كوهستانی مسافران زیادی را به سوی خود می‌كشاند تا از قدیمی‌ترین و تاریخی‌ترین اماكن آن دیدن كنند.
اگر قصد سفر به این منطقه را دارید و می‌خواهید اطلاعاتی از این شهر زیبا بدانید چمدان‌هایتان را ببندید و با ما همسفر شوید.

قلعه قمه چوكی
در فاصله 12 كیلومتری از قمه چوكی ـ روستایی در بیجار ـ و به طرف شمال جاده بیجار ـ تكاب قرار دارد. این قلعه می‌تواند به عنوان بنایی بی‌همتا در استان كردستان به حساب آید كه به قرون نهم یا هشتم قبل از میلاد برمی‌گردد.
در قسمت غربی این ساختار ناحیه‌ای به عمق 100 متر وجود دارد كه سكوی غربی قلعه را به جاده‌ای ناهموار متصل می‌كند. این بنا از سنگ‌های بزرگی ساخته شده كه بر استحكام بنا می‌افزاید.
همچنین سبك معماری آن به هزاره اول قبل از میلاد بازمی‌گردد. در حاشیه شمالی قلعه، شكافی به طرز ماهرانه‌ای تراش خورده است.
در حالی كه در شمال شرقی پله‌های بی‌شماری وجود دارد كه نمایانگر سه دوره سكونت مادها، اشكانیان و پارت‌ها است.
در دوره مغول‌ها محرابی كوچك با چهار پله بنا شد كه آثار به‌جامانده از آن بسیار جالب توجه است. ساخت اقامتگاه خشتی و آجری در محدوده شرقی و بر ساختار ساسانیان، هنوز دارای ویژگی معماری مغول‌ها است.

پل قشلاق
پل قشلاق در سه كیلومتری شرق سنندج بر روی رودخانه قشلاق ساخته شده است. این پل با آجر بنا شده و به دوره صفوی بر‌می‌گردد.

دو دهانه بزرگ و چهار چشمه كوچك دارد. عرض پل حدود 8.5 متر و طول آن حدود 90متر است، در دو طرف ستون‌های اصلی، آبشكن‌هایی در اشكال گرد و مثلثی وجود دارند.دودست‌نوشته كه بر روی ساختار اصلی پل قرار دارند و به دوره قاجار بازمی‌گردند، تاریخ ساخت را 1148 هجری می‌دانند.

حمام قسلان
حمامی قدیمی است از دوره قجر در روستای قسلان قروه به فاصله 10كیلومتری از قروه و شرق سریش‌آباد. طرح‌های معماری داخلی حمام، كاشیكاری‌ها و دیگر قسمت‌ها قابل توجه است. با توجه به این ‌كه یك امامزاده و نیز چشمه آب‌معدنی باباگرگر در این منطقه واقع شده، لذا از نظر توریستی بسیار مورد توجه است.

كتیبه اورامان
كتیبه اورامان در كوه زینانه مریوان قرار گرفته و به شكل هلال حك می‌باشد. در داخل قوسی مصنوعی كنده‌كاری به طول 5.2 و عرض 30متر وجود دارد. حكاكی‌های ویژه‌ای در قسمت بالاتر این اثر وجود دارند.
همچنین دست‌نوشته دیگری در مجاورت آن به خط میخی موجود است كه شاید مربوط به هزاره دوم قبل از میلاد و آغاز اولین هزاره قبل از میلاد باشد.

موزه سنندج
این ساختمان یكی از بناهای تاریخی استان كردستان است كه تبدیل به موزه سنندج شده است. این عمارت در اواخر دوره ناصرالدین‌شاه قاجار بنا شده است.
روش و سبك ساخت آن تحت‌تاثیر معماری دوره قاجار بوده است. زیرزمین این عمارت دارای حوض و سقف آن گنبدی شكل است كه به طرز زیبایی آذین شده است.
این بنا از سنگ، آجر و چوب با پشت‌بام شیروانی ساخته شده است. زیباترین و جالب‌ترین قسمت ساختمان، پنجره‌های ارسی بزرگ هال است كه هفت در دارند و به خودی خود یك شاهكار هنری هست.

امامزاده باباگرگر
بنای امامزاده در روستای باباگرگر واقع شده است.این بنا منتسب است به سیدجمال‌الدین موسی‌رضا كه به باباگرگر شهرت یافته است. در نزدیكی این بنا چشمه آب كربنات كلسیم وجود دارد.
این چشمه باعث پوششی گیاهی در آن منطقه شده كه به اسم دراگون شهرت یافته است. گفته می‌شود چشمه آب از شكاف‌های زیادی در آن حوالی سرچشمه می‌گیرد و دارای طعم تلخ و شوری است.
آب این چشمه برای درمان امراض پوستی مفید است. لازم به ذكر است منطقه قابلیت خوبی برای جذب گردشگر در استان دارد.

بازار سنندج و آصف
از دیگر بناهای تاریخی كردستان، می‌توان بازار سنندج و بازار آصف سنندج را نام برد. این دو بنا بر پایه سبك معماری دوره صفویه ساخته شده و دارای ارزش بسیاری است. از دیگر بازارهای قدیمی استان می‌توان شیخ تاجوان چی و اردلان را در سقز و بازار سرپوشیده اورامی‌ها را در مریوان نام برد.

غار كرفتو
غار كرفتو در دیواندره، در 72 كیلومتری شرق سقز واقع شده است. بر طبق مطالعات انجام شده، در دوران مزوزویك این غار زیر آب بوده و در پایان این دوره زمین‌شناسی سر از آب بیرون آورده است.
كرفتو غاری طبیعی و كلسیمی است و در دوران‌های مختلف، تغییراتی همراه با سازگاری انسان با آن داشته است.
این غار درون كوه قرار داشته و دارای چهار طبقه است. طول آن حدود 750 متر است و گذرگاه‌های زیادی نیز در میان آن قرار دارد.
در خلال زندگی غارنشینی انسان، تغییرات زیادی در آن به‌وجود آمده است كه از مهم‌ترین آنها تغییر ورودی غار و درست كردن چندین اتاق و سالن در داخل آن را می‌توان نام برد.
از نقطه نظر معماری این غار دارای چهار بعد معماری است كه در عرصه هنر معماری از اهمیت زیادی برخوردار است.
در این معماری اتاق‌ها و گذرگاه‌ها به هم متصل هستند، تعدادی پنجره و سوراخ در نمای بیرونی تعبیه شده است.
حكاك‌های زیادی در موضوع حیوان، انسان و گیاهان در روی دیوارهای غار پیدا شده است كه دارای مایه‌های مذهبی نیز هستند.

برج آجری آوشقون بابا
این برج تاریخی در قسمت غربی روستای عربشاه در حدود 40 كیلومتری جنوب بیجار ـ نزدیك به جاده همدان به بیجار ـ واقع گردیده است.
مصالح به‌كار رفته و نوع گنبد آن نشانگر این است كه این بنا به‌جامانده از قرون پنجم و ششم بعد از میلاد است، این برج باباشاه نامیده می‌شود و بر طبق كتیبه گچی آن علی اشرف آن را سال 1322 بعد از هجرت بنا كرده است. این برج آجری به دوران سلجوقی برمی‌گردد.

خانه آصف وزیری
یكی از جذاب‌ترین بناهای تاریخی در سنندج خانه آصف است. قدمت این بنا به 130 سال پیش بازمی‌گردد و در مركز شهر واقع شده است.
گچبری‌های این بنا و نیز پنجره‌های آن زیبایی خاصی را به آن بخشیده است. علاوه بر آن، نوع معماری مجسمه‌ های سنگی و قوس‌ها باعث جذابیت بیشتر این بنا گردیده است.