برای حل مشکلات قبلی، بنیاد مستضعفان دست به تغییراتی در ساختار مدیریتی مجموعه ارم زد. از 9 ماه قبل نیز که مسوولیت این مجموعه به بنده محول شد، تلاش کردم در سیستم ارتباط با سازمان محیط زیست و اداره کل دامپزشکی استان تهران تغییراتی ایجاد کنم. ارتباط خوبی با این مجموعه‌ها برقرار شد. سپس با توجه به مشکلی که برای باغ وحش ارم ایجاد شده بود، تلاش کردیم تا با ایجاد تغییر در ساختار قفس‌ها، این مجموعه را به باغ وحشی که شایسته پایتخت یک کشور 70 میلیون نفری است، تبدیل کنیم. 400 میلیون تومان برای خرید حیوانات جدید هزینه کردیم. برای اولین بار در ایران قفس شیرها را از حالت 2در3 خارج کرده و یک فضای 200 متر مربعی برای آنها در نظر گرفتیم. این فضا به وسیله شیشه محصور شده و سقف آن باز است، کف زمین را نیز با ماسه بادی پوشانده‌ایم تا با فضای طبیعی زندگی شیر بیشترین نزدیکی را داشته باشد. با توجه به تغییر در شکل قفس شیر، این حیوان قادر به حرکت و پرش بوده و بازدیدکنندگان نیز که در گذشته با چندین لایه توری مشبک از حیوان فاصله داشتند، در فضای جدید قادر خواهند بود راحت‌تر شیر را ببینند. در قفس‌های قبلی مردم احساس نمی‌کردند که با سلطان جنگل روبرو هستند. بیشتر شیرها حالت زندانیانی را داشتند که دوره محکومیت خود را طی می‌کنند. ولی الان شیرها فضای خوبی دارند و می‌توانند حرکت کنند. مردم نیز از این شرایط لذت می‌برند.

برای اولین بار در ایران شکل قفس خرس‌ها تغییر کرد و علاوه بر برداشتن حصار دور قفس، با ایجاد یک خندق به عمق 2.5 متر امکان فرار خرس‌ها را از آنها گرفتیم. در این حالت نه تنها خرس‌ها بیشتر احساس راحتی می‌کنند بلکه مردم نیز آسان‌تر و بدون واسطه خرس را می‌بینند. خرس‌ها نیز مانند انسان‌ها جاندار بوده و اگر آنها را در یک فضای بسته با میله‌های بلند بگذاریم، احساس خوبی نخواهند داشت. حیوان تا یک جایی می‌فهمد و باید حقوقش را رعایت کرد.

در ورودی باغ وحش ارم نیز باغ پرندگان ایجاد کردیم و پرندگانی را که در گذشته در قفس‌های 3در3 بودند و هیچ تحرکی در آن نداشتند، به یک قفس بزرگ‌تر منتقل و رها کردیم. در حال حاضر درون قفس جدید درخت نیز وجود دارد و پرندگان آزادتر هستند. مردم هم با دیدن آنها بیشتر شاد می‌شوند. نظر سنجی‌ها نشان می‌دهد بازدیدکنندگان از شرایط جدید باغ وحش بیشتر راضی هستند. مردم ایران بسیار رقیق القلب بوده و برای حیوانات دلسوزی می‌کنند. در گذشته همواره از شیوه نگهداری حیوانات و رنج آنها ابراز ناخرسندی می‌کردند. اما در دوره جدید تلاش می‌کنیم محیط باغ وحش را به فضای طبیعی زندگی حیوانات نزدیک‌تر کنیم.

پس از تغییر مدیریت پارک و باغ وحش ارم اولین کاری که انجام شد این بود که تعاملات با سازمان‌هایی که نظر مثبتی نسبت به باغ وحش ارم دارند، اصلاح و بهبود یابد. دو ماه پیش جلسه‌ای با رییس دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران داشتم و حاصل این جلسه، امضای پروتکلی با این مجموعه علمی بود. براساس این پروتکل دانشجویان دامپزشکی می‌توانند برای انجام تزهای دانشجویی به باغ وحش مراجعه کنند و در مقابل خدمات علمی آنها به صورت رایگان در خدمت حیوانات باغ وحش و بازدیدکنندگان قرار گیرد. در حال حاضر 15 دانشجو در باغ وحش ارم مشغول به فعالیت هستند. برای این دانشجویان کارت صادر می‌کنیم تا بتوانند از امکانات باغ وحش برای تحقیقات خود استفاده کنند.

همچنین جلسه خوبی با اداره کل دامپزشکی استان تهران برگزار شد و مراوده خوبی نیز با این مجموعه ایجاد شد. اگر حیوانات باغ وحش مشکلی داشته باشند که در داخل مجموعه قادر به مداوای آنها نباشیم از خدمات دامپزشکی استان تهران به صورت رایگان استفاده خواهیم کرد.

دو سه هفته پیش نیز معاون محیط‌های طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست از مجموعه پارک ارم بازدید داشت. در این بازدید قول همکاری داده شد و آقای فاضل به همکاران خود دستور داد تا با باغ وحش ارم همکاری مثبتی داشته باشند. در دور جدید باغ وحش ارم سعی می‌کند تا با سیستمی نو کار خود را آغاز کند و هزینه‌های سنگینی نیز برای اصلاح ساختارهای خود انجام داده است. فکر می‌کنم در دستیابی به اهداف خود نیز تا حدودی موفق شده است.

راجع به این مساله نمی‌توانم اظهار نظر کنم چون در زمان مدیریت قبلی بوده است. اما اینکه مسوولان مشکلات و اشتباهات خود را به گردن دیگری بیاندازند از نظر من جالب نیست و هیچ باری را از روی دوش باغ وحش ارم بر نمی‌دارد. در تمام زمینه‌های مدیریتی و انسانی اعتقاد دارم که نباید مشکلات خود را به گردن دیگران بیاندازیم. اگر همان 3-2 سال قبل که مشکلات برای باغ وحش ارم ایجاد شده بود، همه نهادها برای حل این معضل دست به دست هم می‌دادند، خیلی از مسایل پیش نمی‌آمد. متاسفانه در آن مقطع رسانه‌ها نیز مثل همیشه موج ایجاد کردند و پیش مدیریت پارک آمده و سخنان وی را به متولیان سازمان محیط زیست منتقل کردند. در نهایت خصومتی ایجاد شد که دودش به چشم مردمی رفت که می‌خواستند باغ وحش زیبا داشته باشند. در حالی که با تعامل خوب بسیاری از مسایل حل می‌شود. یکی از مشکلاتی که در ابتدای فعالیت خود در مجموعه ارم داشتم بوی بد باغ وحش بود. در تعامل خوبی که با محیط زیست برقرار کردیم، مسوول گربه‌سانان اروپا که میهمان سازمان محیط زیست بود از مجموعه ارم بازدید کرد و گفت به راحتی این بوی بد قابل از بین رفتن است. وی ترکیبی را به ما معرفی کرد که یک تن آن 500 هزار تومان قیمت داشت و دستور داد این ترکیبات را در کف قفس زوج سمان که در فصل جفت‌گیری بوی بدی تولید می‌کنند، بپاشیم و سالانه آن را تعویض کنیم. الان بوی بد باغ وحش از بین رفته و این در نتیجه رابطه خوب با سازمان حفاظت محیط زیست بوده است. اگر این ارتباط خوب را سال گذشته نیز داشتیم، می‌توانستیم از تجربیات سایر نهادها برای این مجموعه استفاده کنیم.

در باغ وحش ارم برای ایجاد نشاط و طراوت برای حیوانات یک آبنما ایجاد کردیم و قصد داریم دو آبنمای دیگر نیز که یکی از آنها در وسط دریاچه باغ وحش خواهد بود، بسازیم. صدای آب نه تنها برای حیوانات خوب است بلکه روی روحیه بازدیدکنندگان نیز تاثیر مثبت خواهد داشت.

تا پایان سال جاری، 50 درصد برنامه‌های توسعه‌ای باغ وحش ارم را به اتمام می‌رسانم. قصد داریم یک تونل آکواریومی که در بسیاری از کشورهای دنیا وجود دارد اما در ایران چنین ساختاری را نداریم، ایجاد کنیم. برای پایتخت یک کشور 70 میلیونی پسندیده نیست که چنین آکواریومی نداشته باشد. برای ساخت این مجموعه فقط 170 میلیون تومان شیشه به یکی از کشورهای سازنده آن سفارش داده‌ایم زیرا در داخل توان ساخت آن وجود ندارد.

بله گونه‌هایی که در آب شور زندگی می‌کنند داخل این آکواریوم قرار خواهیم داد.

این حیوان داخل باغ وحش نیست. یک منطقه‌ای را برای قرنطینه آن اختصاص داده‌ایم. نگهبان هم به صورت سه شیفت در آنجا مشغول به فعالیت است و هیچ کس به آن محوطه نزدیک نمی‌شود. هر روز غذای ببر بیمار را سازمان محیط زیست برای حیوان تامین می‌کند. نگهداری از این ببر برای باغ وحش ارم هم هزینه دارد زیرا نیروهای این پارک مشغول مراقبت از فضای قرنطینه هستند. اما به دلیل مراودات بسیار خوبی که با آقای فاضل داریم از این حیوان نگهداری می‌کنیم. از سازمان محیط زیست خواسته‌ایم که هرچه زودتر این حیوان را منتقل کند. چون سازمان دامپزشکی اعلام کرده که باید این ببر معدوم شود. ولی محیط زیست می‌خواهد برای انجام تحقیق و پیدا کردن راه حلی برای درمان بیماری مشمشه، ببر ماده سیبری را حفظ کند.

متاسفانه آخرین بحثی که محیط زیست مطرح کرد آن بود که یا ببر معدوم شود و یا اینکه به یکی از پایگاه‌های محیط زیست در شهری دیگر و یا تهران منتقل شود. این خبر متعلق به دو ماه پیش است اما هر بار که موضوع انتقال را پیگیری کردیم اعلام نشده که انتقال انجام نمی‌شود و همواره زمان انتقال را به هفته‌های بعدی موکول کرده‌اند. به هر حال ما منتظر تحقق مباحث مطرح شده از سوی محیط زیست هستیم. ما می‌توانیم دوباره مثل سال قبل شلوغ کنیم و مراودات مناسب بین دو مجموعه را خراب کنیم اما نمی‌خواهیم به خاطر یک ببر چنین اتفاقی رخ دهد. بهتر است دوستان در محیط زیست هرچه سریع‌تر تصمیم بگیرند که این حیوان را از باغ وحش ارم خارج کنند.

سه نگهبان از این ببر مراقبت می‌کنند که ماهانه حداقل 750 هزار تومان به آنها حقوق پرداخت می‌شود. بدون در نظر گرفتن هزینه‌های لباس و غیره شب‌ها نیز نگهبانان برای جلوگیری از رخ دادن حادثه، برای امانتی که متعلق به باغ وحش ارم نیست، فعال هستند. اگرچه هزینه نگهبان‌ها در مقابل هزینه‌های پارک کم است اما صحیح نیست که یک امانتی را به من بسپارند که هزینه‌هایی برایم دارد، اما نخواهند آن را پس بگیرند.

آخرین تست دامپزشکی از گربه‌سانان و حیوانات پارک نشان می‌دهد که این محیط پاک بوده و عاری از مشمشه است. خونگیری نهایی سازمان دامپزشکی به خارج از کشور ارسال شده و ابتلا به مشمشه حیوانات باغ وحش منفی اعلام شده است. ببر ماده سیبری هم مشکوک به مشمشه اعلام شده که آن را از باغ وحش دور نگه داشته‌ایم. این حیوان حدود 1500 متر از محوطه باغ وحش فاصله داشته و در انتهای محل نگهداری وسایل اضافی مجموعه، اتاقکی درست کرده‌ایم که اجازه ندهیم کسی به این حیوان نزدیک شود. اما احتمالا به گفته معاون محیط‌های طبیعی سازمان محیط زیست کمتر از یک ماه دیگر ببر سیبری به نقطه‌ای دیگر منتقل خواهد شد.

تمامی بازدیدکنندگان از باغ وحش ارم تحت پوشش بیمه قرار دارند.

برای حیوانات چیزی به نام بیمه نداریم. دنبال این موضوع هم نبوده‌ایم. حیوان را هیچ شرکتی بیمه نمی‌کند زیرا مرگ و میر آن راحت است.

بله هست اما هزینه معدوم شدن حیوانات در هزینه‌هایی که برای باغ وحش می‌کنیم گم است. باغ وحش تهران یک واحد زیان‌ده است. اصلاح باغ وحش داری در دنیا جزو فعالیت‌های زیان‌ده بوده و برایم جالب بود که مسوول گربه‌سانان اروپا نیز به این موضوع اذعان داشت. نگهداری حیوانات در محیط‌های بسته و به شکل مصنوعی، هزینه‌های بسیار هنگفتی دارد. مضاف بر اینکه نمی‌توان از مردم انتظار داشت که برای دیدن چند حیوان در قفس 50 هزار تومان هزینه پرداخت کنند. بلیط باغ وحش ارم فقط دو هزار تومان است. الان 0.5 ساعت ماشین خود را در پارکینگ پارک کنید باید دو هزار تومان هزینه پرداخت کنید. خیلی راحت بگویم، اگر باغ وحش ارم دست بخش خصوصی بود ظرف شش ماه بسته می‌شد. اگر برای باغ وحش تهران به راحتی هزینه می‌شود به این خاطر است که در دل یک مجموعه سودآور قرار دارد. پارک ارم جزو مجموعه بنیاد است که سودده بوده و زیان باغ وحش را در سود مجموعه پارک ارم گم می‌کنیم. اگر پارک ارم پشت این قضیه نبود، چیزی به نام باغ وحش ارم هم وجود نداشت. امسال فقط 120 میلیون تومان برای خرید یونجه در فصل برداشت هزینه کرده‌ایم. یونجه را فقط در فصل برداشت و به صورت کلی باید خرید و نمی‌توان آن را به موعد دیگری از سال موکول کرد. یک انبار خیلی بزرگ ایجاد کردیم تا یونجه یکسال را در آن ذخیره کنیم. میوه‌هایی که برای حیوانات باغ وحش می‌خریم بسیار مرغوب و جزو درجه یک‌های بازار میوه و تره‌بار هستند. حیوانات نسبت به میوه‌ها بسیار حساس بوده و اگر یک لکه روی آن باشد، از خوردن میوه امتناع می‌کنند. مصرف میوه در باغ وحش ارم بسیار بالاست و هر 3-2 روز یکبار مجبور به خرید هستیم.

آخرین سندی که امضا کردم حدود 7 میلیون و 400 هزار تومان بود که برای یک هفته میوه خریدیم.

بحث خرید فیل‌ها را پیگیری می‌کنیم. قفس فیل‌ها نیز آماده بوده و برای ایجاد آن 85 میلیون تومان هزینه کرده‌ایم. متاسفانه مشکلی که در بحث خرید و افزایش حیوانات داریم، صعود قیمت دلار و اعمال تحریم‌ها علیه ایران است. انتقال حیوانات در لیست موارد تحریمی علیه ایران آمده و گران شدن دلار نیز هزینه حمل حیوان را افزایش داده است. در گذشته هزینه انتقال یک جفت فیل به ایران 170 میلیون تومان بود. اما پس از گذشت چهار ماه این رقم به 500 میلیون رسیده است.

یکی دلار است که به دلیل تحریم‌ها نقل و انتقالات بانکی برای پرداخت بهای فیل را با مشکل مواجه می‌کند و دیگری بالارفتن هزینه حمل حیوان است که حدود 500 میلیون تومان برای انتقال یک جفت فیل باید هزینه کنیم.

با 150 میلیون تومان می‌توان یک جفت فیل بخریم اما برای انتقال این حیوان باید ابتدا با یک پرواز محموله از سریلانکا به دبی منتقل شود و پس از توقف یک روزه در دبی با پرواز دیگری به تهران منتقل شود. این نقل و انتقالات و بیمه پرواز همچنین هزینه کادری که فیل‌ها را همراهی می‌کنند؛ حدود 500 میلیون تومان هزینه دارد. انتقال با استفاده از یک پرواز چارتر مستقیم به ایران نیز هزینه‌های بیشتری را برای ما خواهد داشت.

در حال رایزنی هستیم که در صورت امکان فیل را به جای سریلانکا از هند خریداری کنیم. در آن صورت دیگر نیازی به هواپیما نبوده و قادر به حمل زمینی حیوان خواهیم بود.

مجوزهای لازم از دامپزشکی دریافت شده است. نقل و انتقال حیوانات بین کشورها منوط به دریافت مجوز کنوانسیون تجارت گونه‌های گیاهی و جانوری در معرض خطر انقراض یا سایتس است. ما تمامی مجوزهای لازم از سایتس ایران و سریلانکا و همچنین سایتس مرکزی واقع در سوئیس را دریافت کرده‌ایم. ضمن اینکه دامپزشکی و محیط زیست نیز مجوزهای لازم را صادر کرده و لیست داروهایی که باید خریداری و با فیل‌ها به ایران وارد شود از اداره کل دامپزشکی استان تهران گرفته شده است.

به ما قول تحویل فیل‌ها در شهریورماه داده شده بود اما متاسفانه با تعویض سفیر ایران در سریلانکا، سفیر جدید چندان پیگیر نیست و مقداری در کارها گره افتاده است.

در بحث باغ وحش تهران یک پیشنهاد دادم و دوستان هم قبول کردند. گفتم که بیایید یک کمیته سه نفره داشته باشیم. شامل باغ وحش، محیط زیست و دامپزشکی هفته‌ای یکبار یا دو هفته یکبار جلسه بگذاریم و معضلات باغ وحش را از آن طریق حل کنیم. کارشناسان هر سه نهاد در جلسات هفتگی حضور یابند و به بررسی مسایل بپردازند. می‌توان در رابطه با سایر باغ وحش‌ها نیز کمیته‌ای ایجاد کرد. پروتکلی یا قراردادی بین متولیان مساله باغ وحش‌ها تدوین شود و جلسات کارشناسی منظم بین آنها برگزار شود تا پیشنهادات یا انتقادات در زمینه باغ وحش‌ها در این جلسات مورد بررسی قرار گیرد. مجموعه ارم آمادگی خود را برای پرداخت هزینه‌های لازم برای جمع شدن این افراد بپردازد. همیشه دو تا فکر از یک فکر بهتر عمل می‌کند. حاضریم دفتری را در ارم برای تشکیل کمیته یا مجمع تخصصی باغ وحش‌های کشور راه‌اندازی کنیم. تا این دفتر سمینارهایی برگزار کرده و از اساتید و اهل فن دعوت کند. ارم نیز حاضر است که هزینه این برنامه‌ها را بپردازد. سالن 250 نفره زیبایی داریم. در زمینه باغ وحش‌ها حاضریم سمینارهایی را با حضور متولیان امر برگزار کنیم اما این سمینار باید برای باغ وحش‌ها سود داشته باشد. سمینار واقعی باشد. اگر در این سمینار چهار نظر زیبا در مورد باغ وحش داده شود از این نظرات استفاده می‌کنیم. اگر معضلی درباره باغ وحش پارک‌ها وجود داشته باشد نیز می‌توان در آن سمینار مورد بررسی قرار داد. شاید دلایلی که شهرداری مطرح می‌کند دلایل مثبتی باشد و ما نیز آن را بپذیریم.

من در کشورهایی که سفر کردیم ندیدم که پارک‌ها محلی برای نگهداری حیوانات داشته باشند. اما در یکی دو پارک دریاچه‌هایی را دیدم که محل تجمع پرندگان مهاجر بود. اما ندیدم در پارک کشوری قفس‌هایی برای نگهداری از حیوانات باشد و این قفس‌ها مسوولی داشته باشند. اگر کسی بخواهند حیوان ببیند باید به یک مکان خاص یعنی باغ وحش مراجعه کند.

الان اگر بخواهیم یک کیلو هروئین را برای ساخت دارو و مسایل بهداشتی، به صورت رسمی وارد کنیم باید به وزارت بهداشت نامه بنویسیم و از خیلی کانال‌ها رد شویم تا یک گرم هروئین به شکل رسمی وارد کشور شود اما همین الان می‌توانم مرزهایی را معرفی کنم که 10 کیلو 10 کیلو هروئین به شکل غیرقانونی از آنها وارد می‌شود. برای حیوان هم همین طور است. اگر به طور رسمی یک مار بخواهید به کشور وارد کنید باید از خیلی کانال‌ها رد شوید. قرنطینه دارد مبدا و مقصد باید قبول کنند، اگر جزو لیست حیوانات در معرض انقراض باشد قابلیت تجارت برای آن وجود دارد اما در حیوان فروشی آزادگان به راحتی افراد هر حیوانی را به فروش می‌رسانند. حتی بچه زرافه‌ای که انتقال آن در دنیا کار بسیار دشواری است را اعلام کردند که می‌توانند به کشور وارد کنند. متاسفانه بحث قاچاق و کارهای غیرقانونی با توجه به سودی که دارد و با توجه به هزینه کمتری که نسبت به شیوه رسمی دارد، خیلی داغ است. همه مردم دنبال این هستند که با کمترین هزینه بیشترین سود را ببرند. قاچاق نیز همین طور است. مبارزه با قاچاق نیز وظیفه من نیست. هر نظری بدهم ممکن است دوستان فکر کنند که دخالت در کار دیگری می‌کنم اما در بحث مبارزه با قاچاق متولی کس دیگری است و تنها کاری که توانسته‌ام بکنم از زمانی که مسوولیت پذیرفتم این است که هیچ حیوان قاچاقی را خریداری نکنم و بدون مجوز به هیچ کس حیوان نفروشم.

اگر حیوانی را که حتی در باغ وحش ارم اضافه هم داریم، بوسیله محیط زیست کشف شود، حاضرم پول آن را هم بدهم و آن را تحویل بگیرم. با توجه به پیر بودن شیرهای باغ وحش ارم نیازمند چند قلاده شیر هستیم. اسد یکی از پیرترین شیرهای باغ وحش است. الان دندان‌هایش ریخته و خیلی پیر است. 21 سال سن دارد. شیر بیشتر از این زنده نمی‌ماند الان شیر نیاز داریم و با توجه به معدوم‌سازی پارسال، در این زمینه احساس نیاز می‌کنیم. محیط زیست نیز بچه شیرهای خیابان‌های تهران را نزد خود نگه داشته است. اگر محیط زیست بگوید 10 تا شیر داریم و مایل به فروش آن هستیم خیلی سریع حاضر به این معامله خواهم بود. دو سه تا حیوان است که اگر در باغ وحش وجود نداشته باشد به این مجموعه باغ وحش اطلاق نمی‌شود. یکی از آنها شیر و دیگری فیل است. اگر هر ارگانی بگوید به شکل قانونی یک جفت فیل به ما تحویل می‌دهد، خیلی سریع با آن قرارداد می‌بندیم. اما دست ما را قوانین بسته است. محیط زیست به دلیل اینکه شیرهای مکشوفه هنوز دادگاهی دارند، نمی‌تواند آنها را به ما تحویل دهد. اما اعلام می‌کنم اگر افراد از نگهداری حیوانات خانگی خود خسته شده‌اند آن را به باغ وحش ارم تحویل دهند ما نیز به سبب روابط مثبت با محیط زیست تلاش می‌کنیم آنها را از پیگرد قانونی این مساله منصرف کنیم.