Follow Us
facebook twitter blog google

ریشه » نام برای حیوانات شما » صدها نام زیبا برای حیوانات  » سگ

متن کامل خبر

شمارش کامل خون (cbc) در سگ و گربه

شمارش کامل خون (cbc) در سگ و گربه




یکی از تست های آزمایشگاهی که در مورد انسان ، حیوانات و پرندگان و هنگام تشخیص بیماریهای مختلف کاربرد بسیار مهمی دارد شمارش کامل خون یا همان CBC است. این تست معمولاً از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول مربوط به تعیین تعداد و نوع سلولهای خونی است که شاخه ای از علم به نام هماتولوژی را هم در بر می گیرد. بخش دوم تست به مشخصات شیمیایی خون نظیر تعیین میزان انواع الکترولیت ها ، آنزیم ها یا ترکیبات شیمیایی در قسمت مایع نمونه خون مربوط است.
ترکیبات خون
خون از بخش مایع و سلولهای خونی متنوعی تشکیل شده و کار اصلی آن حمل و نقل مواد مغذی و اکسیژن به سلولهای بدن و انتقال ترکیباتی بلااستفاده و برخی ترکیبات نظیر کربن دی اکسید به اندامهای مسئول دفع این مواد و همچنین دفاع در برابر هجوم باکتریها ، ویروس و سایر ارگانیسم ها است.
بخش مایع خون را پلاسما می نامند که رنگ آن زرد روشن است و جلوی لخته شدن خون را می گیرد و در تست های شیمیایی خون استفاده می شود.

گلبولهای قرمز خون
سلولهای قرمز خون یا RBC در عین کوچکی شان مسئول انتقال اکسیژن به بافتهای بدن هستند و حاوی ملکولی به نام هموگلوبین می باشند. اکسیژن که به داخل بدن ما می آید به هموگلوبولین متصل می شود تا به بافتهای بدن برسد و در برگشت هم سلولهای قرمز خون کربن دی اکسید را به ریه ها می آورند.
سلولهای قرمز خون در مغز استخوان شکل می گیرند. مغز استخوان دائماً سلولهای جدید قرمز را تولید می کند چرا که عمر هر سلول قرمز خونی تنها حدود 120 روز است. بدن از وجود تعداد کافی سلولهای قرمز خون از طریق ارزیابی میزان اکسیژنی که به بافتها می رسد مطمئن می شود و اگر اکسیژن کافی نباشد بدن به جبران و تولید بیشتر سلولهای قرمز می پردازد.
اگر تعداد زیادتری از سلولهای قرمز به سرعت نیاز باشد سلولهای نابالغ به نام رتیکولوسیت هم از مغز استخوان به جریان خون وارد می شوند.

هماتوکریت
در شمارش کامل خون ، تعداد سلولهای قرمز خون به روشهای مختلفی اندازه گیری می شود. سریعترین و آسانترین روش اندازه گیری هماتوکریت است که حجم سلول فشرده را مشخص می کند. (PCV) به این منظور نمونه خون در لوله نازک مخصوصی ریخته و سانتریفیوژ می شود. بعد از این سلولهایی که از پلاسما سنگین تر و فشرده هستند در انتهای لوله جمع می شوند. این میزان به درصد را هماتوکریت گویند که میزان طبیعی آن در سگها 40 تا 59 و در گربه ها 29 تا 50 است.
اگر هماتوکریت پایین باشد به این معناست که تعداد سلولهای قرمز خون کمتر از حد طبیعی است و این مسئله ما را به آنمی مشکوک می سازد. در اشکال شدید آنمی ، حیوان ممکن است مخاطات رنگ پریده در دهان و ظاهری خسته و ضعیف هم داشته باشد که به دلیل عدم رسیدن میزان کافی اکسیژن به بافتها است. آنمی به دو دسته جبران پذیر و جبران ناپذیرتقسیم می شود. در نوع جبران شونده علیرغم عدم حضور تعداد کافی سلولهای قرمز خون ، بدن رتیکولوسیتها را در اقدامی جبرانی به جریان خون وارد می سازد. در شکل جبران ناپذیر سلولهای قرمز نابالغ یا در نمونه خون وجود ندارد یا بسیار ناچیز است و بدن دائم در حال از دست دادن سلولهای قرمز خون است در حالیکه سلول جدیدی هم به عنوان جایگزین تولید نمی شود. این شکل از آنمی بسیار مهم است و می تواند در مدت زمانی بسیار کوتاه حیات حیوان را به خطر بیاندازد.
وقتی PCV بیش از 55 باشد آنرا بالاتر از حد طبیعی می دانیم. این شرایط معمولاً در حیوانات دهیدراته که خونشان غلیظ شده دیده می شود. البته در شوک ، پاسخ به افزایش ارتفاع (هوا که رقیق شود لذا اکسیژن کم است اما تعداد سلولهای قرمز خون زیاد است)، بیماریهای ریوی و غیره هم این شرایط دیده می شود. به خاطر داشته باشید که هر عاملی که باعث کاهش میزان اکسیژنی که به بافتها می رسد شود می تواند باعث افزایش تعداد سلولهای قرمز خون گردد.

شمارش سلولهای قرمز خون
در آزمایشگاه امکان تعیین تعداد واقعی سلولهای قرمز خون هم وجود دارد که قدری نسبت به تعیین نسبی آن از راه اندازه گیری هماتوکریت سخت تر است. در این روش درصد و بصورت نسبی بیان نمی شود و تعداد به صورت دقیق در هر میکرولیتر خون محاسبه می گردد. گرچه ممکن است اختلافاتی بین آزمایشگاههای مختلف در خصوص تعداد سلولهای قرمز خون وجود داشته باشد اما به طور میانگین در مورد سگها تعداد نرمال سلولهای قرمز در هر میکرولیتر 6/5 تا 7/8 در 106 و در مورد گربه ها 1/6 تا 9/11 در 106 است.
هموگلوبین
راه دیگری که می توان تعداد سلولهای قرمز خون را به صورت نسبی ارزیابی نمود میزان هموگلوبین است. در برخی موارد بروز آنمی، تعداد سلولهای قرمز خون ممکن است واقعاً کاهش نیابد اما اگر هموگلوبین کاهش یابد علامت آنمی خواهد بود. سطح طبیعی هموگلوبین در سگها 14 تا 20 و در گربه ها 9 تا 6/15 گرم در دسی لیتر است.
گلبولهای سفید خون (WBC)
نوع مهم دیگری از سلولهای خون گلبولهای سفید هستند که لکوسیت هم نامیده می شوند. تعداد سلولهای قرمز در مقابل لکوسیتها بسیار بیشتر است بطوریکه در برابر هر یک لکوسیت بین 600 تا 700 سلول قرمز خونی وجود دارد. مهمترین وظیفه لکوسیت ها دفاع از بدن در مقابل باکتریها ، ویروسها و قارچها است. انواع مختلفی از لکوسیتها وجود دارند و شمارش لکوسیت ها شامل همه این انواع می شود. میزان طبیعی تعداد لکوسیت ها در مورد سگها 6000 تا 17000 در میکرولیتر و در مورد گربه ها 4900 تا 20000 است. تعداد لکوسیتها زمانی که بدن در برابر عفونت شدید یا سموم متابولیک (مثلاً در موقعی که بیمار درگیر نارسایی حاد کلیوی است) به مبارزه می پردازد افزایش می یابد. بعلاوه زمانی که هیجانهای شدید و استرس بالا (مثلاً در مبارزه انسان با حیوان) وجود داشته باشد هم تعداد لکوسیت ها بالا می رود. در مورد بیماریهای تحلیل برنده مزمن و برخی عفونت های ویروسی تعداد لکوسیت ها کاهش می یابد که حاکی از ضعف بدن است.
لکوسیت ها به دو گروه عمده بسته به اینکه چه واکنشی به رنگ آمیزی برای مشاهده زیر میکروسکوپ نشان می دهند تقسیم می شوند. نوع اول گرانولوسیت نام دارند که گرانولهایی دارند که رنگ را جذب می کند و نوع دیگر آگرانولوسیت نامیده می شوند که که رنگ را جذب نمی کنند. گرانولوسیت ها شامل نوتروفیل ها ، ائوزینوفیل ها و بازوفیل ها هستند و آگرانولوسیت ها هم شامل لنفوسیتها و مونوسیتها می باشند.

نوتروفیل ها
نوتروفیل ها هم مثل سلولهای قرمز خون در مغز استخوان شکل می گیرند. نوتروفیل های بالغ هسته چند لوبی دارند و به این سبب نوتروفیل سگمانته نامیده می شوند در حالی که نوع نابالغ آنها هسته تک لوبی داشته و نوتروفیل باند نامیده می شوند. واضح است که نوتروفیل های باند نسبت به سگمانته جوانتر هستند به شکلی که ابتدا از مغز استخوان باندها به جریان خون ترشح می شوند و بعد از گذشت مدتی به نوتروفیل سگمانته بالغ می گردند. در شرایطی که عفونت باکتریال وجود دارد تعداد نوتروفیل ها در جریان خون محیطی افزایش می یابد و مغز استخوان تعداد بیشتری از باندها را به جریان خون می فرستد و درصد نوتروفیل های باند نسبت به سگمانته بالا می رود. میزان طبیعی تعداد نوتروفیل های بالغ بین 3000 تا 12000 در میکرولیتر است و تعداد طبیعی نوتروفیل های باند هم حدود 100 تا 300 در میکرولیتر می باشد.
وقتی تعداد کلی نوتروفیل ها افزایش می یابد نشانه آنست که بدن دچار عفونت باکتریایی یا استرسهای شدید است. با افزایش یکباره سلولهای باند باید دانست که بدن دچار عفونتی است که مجبور شده تعداد زیادتری از نوتروفیل های باند را از مغز استخوان به جریان خون وارد سازد. از سویی دیگر در بسیاری از عفونتهای ویروسی تعداد کلی نوتروفیل ها کاهش می یابد.

ائوزینوفیل ها
ائوزینوفیل ها بطور طبیعی به میزان کمتری نسبت به نوتروفیل ها دیده می شوند. این سلولها هم در مغز استخوان شکل می گیرند و میزان طبیعی آنها از 100 تا 1200 عدد در میکرولیتر متغیر است. وقتی حیوان دچار عفونت انگلی یا درگیر آلرژی باشد تعداد این سلولها افزایش می یابد. در شرایطی که حیوان دچار استرس شدید یا طولانی مدت است میزان ائوزینوفیل ها با کاهش همراه خواهد بود.
بازوفیل ها
کمترین تعداد لکوسیت ها مربوط به همین بازوفیل ها است. در بسیاری از نمونه های خون اصلاً دیده نمی شوند. کار اصلی آنها چندان معلوم نیست اما این سلولها هم در مغز استخوان تولید می شوند.
لنفوسیت ها
بیشترین تعداد آگرانولوسیتها را لنفوسیت ها تشکیل می دهند. تعداد طبیعی این سلولها در سگها 500 تا 4800 عدد در میکرولیتر خون و در گربه ها 1500 تا 7000 است. این سلولها در بافتهای لنفاوی نظیر عقده های لنفی ، طحال و غیره تولید و ترشح می شوند. برخلاف ائوزینوفیل ها این سلوها نمی توانند ارگانیسمی را ببلعند بلکه از راههای دیگری کار خود را دفاع از بدن انجام می دهند. لنفوسیت ها به دو نوع عمده سلولهای B و T تقسیم می شوند. سلولهای B آنتی بادی تولید می کنند که مولکولهای پروتئینی هستند که به ذرات و مواد خارجی و مهاجم می چسبند و آنان را تخریب می کنند. سلولهای T فعال کننده و کمک کننده سلولهای دیگر برای تخریب ویروسها و سایر مواد خارجی و مهاجم هستند. وقتی تعداد لنفوسیت ها کاهش می یابد به این وضعیت لنفوپنی گویند که در ابتدای عفونت (بخصوص عفونت پارووویروسی) یا متعاقب استفاده از کورتونهایی نظیر پردنیزون رخ می دهد. افزایش تعداد لنفوسیت ها خیلی شایع نیست و مثلاً در مواردی که عفونتی مزمن و طولانی شود یا در بیماریهای خود ایمنی می توان آنرا انتظار داشت. معمولترین علت افزایش تعداد لنفوسیت ها لوسمی (سرطان سلولهای خون) است که معمولاً کشنده هم هست.
مونوسیت ها
مونوسیت ها در طحال و مغز استخوان تولید و ذخیره می شوند. تعداد طبیعی آنها در هر میکرولیتر خون در سگها 100 تا 1800 و در گربه ها 0 تا 850 است. این سلولها توانایی بلع عوامل مهاجم به بدن و اجرام عفونی را دارند. بعلاوه ، مونوسیت ها می توانند ملکولهای پروتئینی ترشح کنند که به بهبود بافت تخریش شده یا ملتهب کمک می کند. تعداد اینها خیلی متغیر نیست مگر زمانی که لوسمی وجود داشته باشد.
پلاکت ها
آخرین جزئی که در شمارش کلی خون به آن توجه می شود پلاکت ها هستند. پلاکت ها در روند تشکیل لخته خون بسیار مهم هستند. البته در بدن و در عروق کوچک دائماً جراحاتی پیش می آید که خونریزی ناشی از آنها به دلیل فعالیت پلاکت ها اصلاً به چشم نمی آید و در عرض چند ثانیه بلافاصله این مشکل مرتفع می گردد. پلاکت ها و پروتئینی به نام فیبرینوژن مسئل ترمیم عروق آسیب دیده خون هستند. اگر تعداد پلاکت ها کاهش یابد ، به این معناست که احتمالاً بدن پلاکت ها را در لخته سازی خون بکار برده و خونریزی در این شرایط محتمل است و باید به آن مشکوک بود.
ریخت شناسی سلولهای خونی
یک آزمایشگاه معتبر علاوه بر گزارش تعداد سلولهای خونی به توصیف اندازه و شکل سلولها هم می پردازد. این مسئله در برخی بیماریهای خونی نظیر انواع لوسمی ها بسیار مهم است. بسیاری از مواقع وقتی نتایج CBC با تاریخچه و معاینه بالینی به خوبی در کنار هم قرار می گیرند یک تشخیص بسیار خوب و آسان را برای دامپزشک فراهم می کنند.
__________________

   

The underlying connection was closed: An unexpected error occurred on a send.
نظرات کاربران
ثبت نظر
نام شما
ایمیل شما
نظر شما
ارسال به دوستان
نام شما
ایمیل شما
ایمیل گیرنده
توضیحات
کد امنیتی
کد CAPTCHA
کدی که در زیر نمایش داده شده است را وارد نمایید
کاربران با این تگها این مقاله را پیدا کرده اند :
dram film izle